koningswei

achtergrond

Als schakel tussen het Centrum van Tilburg en de Piushaven, in een gebied met een bewogen geschiedenis, ontwerpt ZUS (Zones Urbaines Sensibles) een StadsForum en een groene Koningsweide. Het Koningsplein transformeert in een uniek woonmilieu met een nieuwe publieke groene plek voor Tilburg.

De opdracht die architect Kristian Koreman meekreeg was ingewikkeld, met eisen en wensen die elkaar vaak in de weg zaten. Het Koningsplein moest bijvoorbeeld groen en klimaatadaptief worden, maar er moesten óók honderden woningen bij komen én ruimte voor evenementen en activiteiten zoals de weekmarkt.

De oplossing voor het Koningsplein, bleek op dat Stadsforum te liggen. Door het autoverkeer op de cityring fors terug te dringen konden de weekmarkt en andere evenementen verplaatsen naar het Stadsforum. De markt komt zo dichter bij de winkels te staan en het Koningsplein kan nu echt voor vergroening gaan.

Het Koningsplein is een uniek stadsdeel in de geschiedenis van Tilburg. Verschillende tijdsgeesten zijn hier leesbaar. Van den Broek en Bakema transformeert in de jaren ’60 het stratenplan van Koningswei naar een grootschalig stadsdeel. Jo Coenen voegt hier in de jaren ’90 een laag aan toe. Middels kleine en grotere ingrepen krijgen onbestemde plekken en gebouwen meer betekenis.

transformatie

Met het plan Koningswei transformeert ZUS, met dit historisch besef, deze stedelijke schakel tot een groen stadsdeel, waar gewoond en gerecreëerd kan worden. Door bebouwing deels te slopen ontstaat er een vanzelfsprekende verbinding met de Piushaven. Het nieuwe zuidelijke bouwblok sluit aan bij- en versterkt de morfologie in de oost-westelijke richting. Het integreren van een deel van de bebouwing van Van den Broek en Bakema in het noordelijke bouwblok markeert de nieuwe verbinding, maar ook een nieuw tijdperk.

Midden op de Koningswei komt groen. Daarvoor liet architect Koreman zich onder meer inspireren door de Oisterwijkse bossen.
,,In het verleden, voordat er woningen werden gebouwd, was de Koningswei ook echt een hei. Daar stonden schapen te grazen. Ik wilde zien wat hier oorspronkelijk groeide. Dat gaan we zoveel mogelijk terugbrengen. Zo maakt de Koningswei ook onderdeel uit van een ecologische hoofdstructuur van de binnenstad naar het buitengebied.”

Aan de oostkant van het plein, waar de Piusstaete wordt gesloopt, komen twee nieuwe appartementencomplexen. Daar tussendoor wordt een aansluiting gemaakt met de Koopvaardijstraat (Piushaven). Aan de andere kant van het plein komt via het Vrijheidspark een natuurlijke verbinding met de Muzetuin.
Eén element van het huidige Koningsplein blijft behouden: de stalen pergola van architect Jo Coenen krijgt in aangepaste vorm een tweede leven.
Er komen zo’n 350 koop- en huurappartementen in twee nieuwe gebouwen. Van de huurappartementen valt 68% in de categorieën sociale en middeldure huur. Ook komt er een gastenhuis: een kleinschalige woonvorm voor mensen met dementie met een centrale leefruimte aan de Koningswei.

Levs ontwerpt het noordelijk bouwblok. Een langgerekt woongebouw, met een toren op de kop. Het gebouw van zeven bouwlagen met toren op de kop creëert een intieme leefomgeving  aan het park en in de binnentuin. De toren van vijftig meter kijkt uit richting park en haven. De architectuur sluit aan op de modernistische stijl van de bestaande bebouwing richting het centrum.

De naastgelegen ontwikkeling van het zuidblok is ontworpen door AWG architecten. Op de begane grond van het zuidelijke gebouw, met eveneens een woontoren van 50 meter, bouwt Amvest een gastenhuis met twintig plekken voor mensen met dementie.